Chrząszcz majowy lub chrząszcz majowy (łac. Melolontha) to owad z rodziny Lamellus, który żyje w Azji i Europie. Jeszcze przed połową lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku chrząszcze majowe były szeroko rozpowszechnionymi szkodnikami, które spowodowały poważne szkody w rolnictwie.
Ale pomimo faktu, że przy masowym stosowaniu pestycydów ich populacja gwałtownie spadła, nadal stanowią one poważne zagrożenie zarówno dla nasadzeń rolnych, jak i prywatnych.
Chrząszcz majowy - opis
Może budowa ciała chrząszcza
Przedstawiciele rodzaju są duże dla chrząszczy - mogą osiągnąć 31,5 mm długości. Chrząszcz majowy składa się z nóg, głowy, brzucha i klatki piersiowej.
Ciało chrząszcza majowego jest wypukłe, podłużno-owalne, beczkowate. Pokryta jest małymi włoskowatymi łuskami, które na głowie i przedpleczu są dłuższe i tworzą podłużne paski. Ubarwienie ciała może być czarne lub czerwono-brązowe, z elytrą żółto-brązową lub czerwono-brązową, czasem z zielonkawym odcieniem na przedpleczu i głowie. Istnieją dwie odmiany chrząszczy majowych: chrząszcze czerwone z czerwonymi lub żółtawymi przedpleczkami i nogami oraz chrząszcze absolutnie czarne. Chrząszcze czerwone żyją najczęściej w rejonach północnych na terenach otwartych o niewielkiej ciemności, natomiast czarne w klimacie południowym w cieniu. Czasami zielony brąz jest błędnie nazywany chrząszczem majowym - owadem nieszkodliwym dla rolnictwa, wymienionym w Czerwonej Księdze.
Na klatce piersiowej chrząszcza majowego znajdują się trzy pary chodzących nóg, a każda z nich jest przymocowana do określonego segmentu. Nogi pokryte są włosami i zakończone pazurami, którymi owad przylega do kory i liści. Na głowie chrząszcza znajdują się narządy zmysłów i usta, na dolnej wardze których znajduje się para sond - narządy dotyku i smaku. Po bokach głowy znajdują się dwa złożone, fasetowane oczy, przed którymi znajduje się para anten z rozszerzonymi płytkami - narządami węchu, które są bardziej rozwinięte u mężczyzny niż u kobiety. Chrząszcz może przechylić głowę, ale nie może jej obrócić w prawo ani w lewo.
Brzuch chrząszcza jest połączony z klatką piersiową. Jego górna część jest całkowicie zakryta przez elytrę, spod której widoczny jest tylko spiczasty koniec brzucha. Na brzuchu pod elytrą znajdują się skrzydła chrząszcza majowego i małe dziurki - przetchlinki.
Budowa chrząszcza majowego różni się nieco w zależności od płci osobnika: u samic na elytrze czasami można zobaczyć grube białe łuski. Ponadto czułki samców mają kształt dużej, zakrzywionej pałki, składającej się z 7 płytek; u samic jest to pałka mniejsza i składa się z 6 segmentów.
Etapy rozwoju chrząszcza
Cykl życia chrząszcza majowego trwa od 3 do 5 lat, a długość życia zależy przede wszystkim od klimatu. Owad spędza prawie całe swoje życie pod ziemią i leci tylko 30-40 dni.
Samica chrząszcza majowego jest gotowa do rozrodu po 2-3 tygodniach od opuszczenia poczwarki. Po kryciu składa jaja w ziemi, na głębokości ok. 10 cm, następnie samica ponownie szuka samca i ponownie składa jaja - takie cykle mogą być cztery, a łączna liczba jaj składanych przez jedną samicę to około 70 sztuk. Po ostatnim lęgu samica umiera.
Jaja chrząszczy majowych są białawe, mają około 3 mm długości i około 2 mm szerokości. Na początku są miękkie, ale stopniowo twardnieją. Jaja rozwijają się 3-4,5 tygodnia, a jeśli warunki nie sprzyjają ich dojrzewaniu, może to zająć do 50 dni.
Wyłaniające się z jaj grube, zakrzywione larwy mają jasny kolor, ich głowy są brązowe lub jasnożółte, każda larwa ma trzy pary wytrwałych małych nóżek. Pierwszego lata larwy żywią się korzeniami traw i próchnicy, na zimę wspinają się do ziemi na głębokość półtora metra, a wiosną ponownie zbliżają się do korzeni młodych drzew, które żywią się w następnym sezonie. W trzecim roku larwa chrząszcza może osiągnąć długość od 45 do 65 mm i łatwo gryźć korzenie dorosłych drzew, aw czwartym roku zamienia się w poczwarkę.
Poczwarka znajduje się w ziemi na głębokości 20-40 cm, przypomina kształtem dorosłego chrząszcza majowego, ale ma krótkie skrzydła i głowę zgiętą pod klatką piersiową. Poczwarka ma około 25 mm długości i około 18 mm szerokości. Ta faza rozwoju trwa od dwóch do czterech tygodni, zaczynając od końca lipca lub początku sierpnia, po czym z poczwarki wyłania się dorosły owad, który wpada w stan wstrzymania do wiosny, a bliżej do maja, kiedy nastaje ciepła pogoda i na drzewach pojawiają się liście, chrząszcze zacząć latać i składać jaja.
Może szkodzić chrząszczom
Żeruje na młodych liściach różnych drzew - klonach, brzozach, osikach, dębach, jarzębinie, topoli i lipach. A w ogrodach takie drzewa i krzewy owocowe jak wiśnie, rokitnik zwyczajny, śliwka, czarna porzeczka i jabłko - ulubione drzewo chrząszczy - padają ofiarą chrząszczy. Nawet bzy przyciągają szkodnika, ale rośliny zielne chrząszczy majowych nie są interesujące. Zauważa się, że co 3-5 lat następuje masywny rok chrząszczy majowych: chrząszcze czerwone rozwijają się w cyklu czteroletnim, a czarne - w cyklu pięcioletnim. W takich „latających” latach chrząszcze mogą zjadać wszystkie liście na drzewach przez 1-2 miesiące. Ale w przerwach między tymi latami „lotu” chrząszcze majowe prawie nigdy nie występują w dużych ilościach.
Roślinom szkodzą nie tylko dorosłe osobniki, ale także larwy chrząszczy: gryzą korzenie roślin warzywnych (ziemniaków, kukurydzy i wszelkich sadzonek), drzew i krzewów owocowych i ozdobnych, truskawek, traw gazonowych, a nawet niektórych chwastów. Jedna dwuletnia larwa może zjeść korzenie dwuletniej sosny w ciągu tygodnia, podczas gdy trzyletnia larwa potrzebuje na to tylko jednego dnia.
Walka z chrząszczem (chrząszczem)
Jak radzić sobie z chrząszczem
Istnieje kilka sposobów radzenia sobie z chrząszczem, a wszystkie są mniej lub bardziej skuteczne. Niektóre sposoby walki wymagają znacznego wysiłku fizycznego, a inne - inwestycji. Opowiemy Ci o wszystkich znanych nam metodach walki z chrząszczem majowym, ale który z nich wolisz, zależy od Ciebie.
Chwytanie chrząszczy to najmądrzejszy i najskuteczniejszy sposób na pozbycie się szkodników z ogrodu. Jak to zrobić? Łapanie chrząszcza majowego odbywa się w następujący sposób:
- instalując pułapkę świetlną. Aby to zrobić, będziesz potrzebować miski pokrytej smarem od wewnątrz lub inną lepką substancją. Na dnie umywalki należy zainstalować źródło światła, na przykład latarkę lub postawić świecę, zasłaniając ją czymś od wiatru. Wraz z nadejściem ciemności umywalkę przenosi się do ogrodu. Owady, które przyleciały na świat, utkną w stałym oleju;
- Pułapki klejowe z gazet pokrytych klejem zawieś na drzewach i rozłóż na rabatach truskawkowych.
Mechaniczne zbieranie larw to darmowy, ale czasochłonny sposób na pozbycie się larw . W okresie letnim wymaga wykopania terenu na głębokość 10-20 cm. Jeśli jednak miejsce jest zajęte przez uprawy, ta metoda zakończy się niepowodzeniem.
Zasypywanie ziemi. Ponieważ larwy chrząszczy nie tolerują azotu, koniczyna biała jest sadzona w pniach drzew, której korzenie przetwarzają azot i rozprowadzają go do korzeni pobliskich roślin. Ta metoda zwalczania larw chrząszczy jest nie tylko skuteczna, ale także bezpieczna dla roślin. Ponadto koniczyna biała znacznie ogranicza zachwaszczenie terenu.
Wykorzystanie ptaków i owadożernych: gawronów, szpaków i innych ptaków żywiących się owadami pomoże również pozbyć się szkodników, a aby zmaksymalizować ich pomoc dla ptaków, przyciągnij ptaki na swoje miejsce, instalując budki dla ptaków i karmniki. Będziesz miał szczęście, jeśli jeże osiedlają się w twoim ogrodzie: wykopują i niszczą larwy chrząszcza majowego.
Środki na chrząszcz majowy (preparaty)
Wszystkie opisane przez nas środki pomogą poradzić sobie z dorosłymi owadami, ale jak radzić sobie z larwami chrząszczy? Aby to zrobić, będziesz musiał uciekać się do ich chemicznego zniszczenia. Które fundusze powinny być preferowane? Spośród leków opracowanych specjalnie w tym celu najlepsze są:
- Zemlin to preparat do ochrony przed drutowcami i larwami chrząszcza majowego. Aby zabezpieczyć korzenie roślin przed larwami chrząszcza, napełnij półlitrowy słoik ¾ trocinami lub suchym piaskiem, dodaj zawartość jednej paczki Zemlin, wymieszaj, a sadząc sadzonki dodaj łyżeczkę tej mieszanki do każdego otworu;
- Bazudin to środek na drutowce, chrząszcze i inne owady żyjące w glebie. Aktywnym składnikiem leku jest diazynon. Analogi Bazudina to Dohlox, Kapkan, Thunder;
- Pochin to środek owadobójczy stosowany do zwalczania owadów żyjących w glebie (drutowce, larwy chrząszczy, niedźwiedzie). Lek należy równomiernie wymieszać z glebą i dodać do dołka podczas sadzenia;
- Aktara to środek owadobójczy o szerokim spektrum działania, który jest skuteczny zarówno w przypadku aplikacji na glebę, jak i podczas opryskiwania;
- Aktofit to środek owadobójczy pochodzenia biologicznego o działaniu jelitowym, oparty na naturalnych, wysoce specyficznych neurotoksynach, które wnikają do organizmu owada i wpływają na jego układ nerwowy;
- Antichrusch to środek dezynfekujący, dwuskładnikowy układowy insektoakarycyd kontaktowy stosowany do ochrony roślin przed szkodnikami glebowymi. Niszczy szkodliwe owady na różnych etapach rozwoju, blokując ich układ nerwowy.
Dziś coraz popularniejsze stają się preparaty biologiczne, na przykład Nemabact, który niszczy owada w stadium larwalnym. Podstawą preparatu Nemabact jest entomopatogenny nicień, mikroskopijny glisty, który żyje w ziemi i żeruje na owadach. Nicienie wlatują do larw przez naturalne otwory i niszczą ją w ciągu 1-3 dni, a następnie opuszczają zwłoki i pędzą w poszukiwaniu nowej ofiary. Ten biologiczny produkt jest nieszkodliwy dla ludzi, zwierząt domowych, ryb, pszczół, dżdżownic i pożytecznych owadów.
Produkt biologiczny Boverin, biologiczny środek owadobójczy nowej generacji stworzony na bazie grzyba entomopatogennego, jest również skuteczny i nieszkodliwy. Zasada działania Boverina jest następująca: grzyb wrasta w głąb ciała owada, rośnie w nim i zatruwa owada toksynami, a zarodniki grzyba powstałe na powierzchni martwego ciała zakażają zdrowe osoby.
Oprócz opisanych środków w walce z larwami chrząszczy majowych stosuje się leki Arrivo, Decis, Confidor Maxi, Sherpa, Fitoferm, Match i inne.
Zwalczanie chrząszcza środkami ludowymi i zapobieganiem szkodnikom
Jako ludowy środek na zwalczanie larw chrząszczy można rozważyć uprawę łubinu na tym terenie w celu jego dalszego wykorzystania jako zielonego nawozu. Chwasty nie rosną na uprawach tej kultury, a larwy chrząszcza majowego muszą żerować na korzeniach łubinu, który jest dla nich trucizną.
W ramach profilaktyki przeciw kruszeniu można wiosną rozsypać glebę wokół truskawek lub w pniach drzew roztworem 10-20 ml amoniaku na 10 litrów wody. Lub rozpuść 200 g grubej soli i 2 łyżki amoniaku w wiadrze z wodą i wylej tę kompozycję na łóżka. Wiosenne wykopywanie terenu i spulchnianie gleby między rzędami ziemniaków w maju i przez całe lato może pomóc w walce z larwami - w tym czasie chrząszcze składają jaja, linią i przepoczwarzają się.
Roztwór 5 g nadmanganianu potasu w 10 litrach wody, który podlewa się wokół krzaków ziemniaka, może chronić Twoje plony przed larwami chrząszcza, a jeśli masz kurczaki, wypędź je na pole ziemniaków - świetnie radzą sobie z larwami chrząszcza majowego.
