Corydalis (łac. Corydalis) to rodzaj roślin zielnych z rodziny maków, powszechnych w strefie umiarkowanej na półkuli północnej. Nazwa naukowa pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „hełm” i opisuje kształt kwiatu roślin tego rodzaju, który liczy około 320 gatunków. Najwięcej gatunków czubatych - około 200 - występuje w Himalajach, Chinach zachodnich i środkowych, gdzie żyją na wysokości od 3 do 5 tysięcy metrów nad poziomem morza.
Corydalis pojawił się w kulturze nie tak dawno temu - w XIX wieku. Rośliny te sprowadzano z Syberii, Azji Środkowej, Tybetu, Himalajów, ale najczęściej z Chin.
Dziś Corydalis wraz z floksami, tulipanami i daliami stały się jedną z najpopularniejszych roślin ogrodowych. Powodem tego jest mrozoodporność, odporność na choroby, łatwość pielęgnacji, obecność właściwości leczniczych i wysoka dekoracyjność tej kultury.
Sadzenie i pielęgnacja czubata
- Kwitnienie: w marcu przez trzy tygodnie.
- Sadzenie: sadzenie bulw w ziemi - w sierpniu-wrześniu.
- Oświetlenie i gleba: Gatunki górskie, chińskie i alpejskie preferują jasne nasłonecznienie i osuszoną piaszczysto-gliniastą glebę na podwyższonych obszarach, podczas gdy gatunki leśne potrzebują półcienia i luźnych gleb próchnicznych.
- Podlewanie: Regularne, ale umiarkowane. Jeśli wiosna była mokra, podlewanie będzie potrzebne tylko od początku lata.
- Nawozy wierzchnie: tylko gatunki leśne potrzebują nawozów: przed sadzeniem można wykopać obszar humusem (kompostem) lub dodać do gleby roztwór nawozu mineralnego przed kwitnieniem.
- Rozmnażanie: najczęściej bulwami i dzieleniem kłącza, rzadziej nasionami.
- Szkodniki: gryzonie.
- Choroby: infekcje wirusowe i zgnilizna korzeni.
Roślina Corydalis - opis
Kwiat Corydalis może być jednoroczny lub wieloletni. Kłącze u przedstawicieli rodzaju jest masywne, położone na przyzwoitej głębokości i składające się z rozgałęzionych pędów, na których czasami tworzą się zaokrąglone bulwy z substancjami odżywczymi. Wyprostowane łodygi corydalis osiągają wysokość od 15 do 45 cm, u podstawy znajdują się od 2 do 4 kawałków ciemnozielone liście paproci z niebieskawym nalotem, dwu- lub trzykrotnie złożone z zaokrąglonymi lub trójkątnymi płatami, z których każdy ma własny ogonek.
Około połowy kwietnia na szczycie pędów powstają cylindryczne pędzle, w których od 5 do 35 długich kwiatów w kolorze białym, różowym, żółtym, liliowym lub fioletowym. Korona kwiatów ma 15-25 mm długości, przylistki duże, działki małe i spiczaste. Każdy kwiat jest wyposażony w długą ostrogę - pojemnik na nektar, do którego mają dostęp tylko owady z długą trąbką. Owoce Corydalis to podłużne kapsułki z małymi czarnymi błyszczącymi nasionami. Każde nasiono ma mięsisty wzrost - ulubiony przysmak mrówek, które zabierają nasiona Corydalis na duże odległości.
Wzrost przedstawicieli tego licznego rodzaju rozpoczyna się w marcu, roślina czubata kwitnie, gdy gleba ogrzewa się do 3-4 ° C, a kwitnienie to trwa około 3 tygodni. Nasiona dojrzewają w czerwcu, po czym lądowa część Corydalis obumiera.
W projektowaniu krajobrazu Corydalis dobrze komponuje się z innymi pierwiosnkami: krokusami, muscari, chionodox, galanthus i wczesnymi tulipanami.
Corydalis sadzi na otwartym polu
Kiedy sadzić corydalis w ziemi
Uśpione bulwy Corydalis trafiają do sprzedaży od połowy czerwca do września i w tym czasie zaleca się sadzenie ich w otwartym terenie. Kupując, dokładnie zbadaj materiał do sadzenia: bulwy powinny być gęste i soczyste. Lekkie suszenie bulw nie szkodzi tylko środkowo azjatyckim gatunkom corydalis.
Wybór miejsca uzależniony jest od przynależności zakładu do określonej grupy. Na przykład gatunki czubate leśne wolą rosnąć w półcieniu na luźnych glebach próchnicznych, a gatunki górskie, chińskie i alpejskie, takie jak słoneczne, otwarte miejsca z piaszczysto-gliniastymi, przepuszczalnymi glebami, położone na wzgórzach i wzniesieniach . Odczyn gleby na Corydalis powinien być lekko kwaśny lub obojętny.
Jak sadzić czubata
Sadzenie i pielęgnacja corydalis na otwartym polu nie będzie dla ciebie trudne. Przygotowując miejsce na zbyt ciężkich i gęstych glebach, dodaj tłuczeń lub drobny żwir do kopania. Ponieważ korzenie roślin łatwo gniją, zastanów się, jak spuścić nadmiar wody.
Głębokość sadzenia bulw uzależniona jest od ich wielkości: małe zakopuje się o 5-7 cm, duże o 10-15 cm Po posadzeniu teren podlewamy.
Pielęgnacja Corydalis w ogrodzie
Jak dbać o grzywacz
Corydalis na otwartym polu wymaga podlewania, spulchniania gleby, odchwaszczania, karmienia i ochrony przed chorobami i szkodnikami. Jednak każdy gatunek ma swoje własne wymagania i preferencje, które należy wziąć pod uwagę podczas uprawy.
Podlewanie i karmienie corydalis
Wczesną wiosną, gdy zaczyna się wzrost, gleba jest zwykle wilgotna od topniejącego śniegu, więc nie ma potrzeby podlewania kwiatów. W przyszłości wszystkie czubate chrząszcze będą wymagały regularnego podlewania, ale jednocześnie gatunki pustynne i alpejskie znacznie łatwiej tolerują suszę niż stojącą wodę w korzeniach . W rzeczywistości stagnacja jest niedopuszczalna dla żadnego z gatunków, dlatego tak ważne jest, aby gleba, na której rośnie corydalis, była dobrze osuszona.
Po podlaniu gleba wokół roślin jest poluzowana i odchwaszczona, ale jeśli jest pokryta organiczną ściółką, będziesz musiał znacznie rzadziej chwastować i poluzować, a nawet podlewać.
Musisz karmić tylko leśne gatunki corydalis , wykopując glebę podczas sadzenia liści humusu lub kompostu. Może być stosowany jako ściółka, którą wiosną stosuje się do przykrycia terenu, nawozy organiczne.
Po zakończeniu kwitnienia narządy lądowe Corydalis stopniowo żółkną i obumierają. Aby nie zapomnieć, gdzie rosło, zaznacz obszar kołkami. Ponieważ corydalis jest bardzo odporny na zimę, nie ma potrzeby przykrywania go na zimę. Jedynym wyjątkiem jest chiński Corydalis, który zamarza w temperaturze -23 C.
Przeszczepianie i rozmnażanie Corydalis
Corydalis najlepiej przesadzać w okresie spoczynku, chociaż z łatwością tolerują ten zabieg nawet podczas kwitnienia. Jednak część naziemna rośliny kwitnącej może się oderwać, a następnie bulwy pogrążą się w stanie uśpienia. Roślinę przesadza się z zachowaniem ziemnej śpiączki.
Corydalis rozmnaża się przez bulwy, dzieląc kłącza i metodą nasienną. Bulwy na kłączy tworzą tylko czubaty Busha i Kaszmir. Podział kłącza przeprowadza się podczas przesadzania, w drugiej połowie lata lub wiosną. Krzew jest podzielony tak, aby w każdej sekcji znajdowała się część kłącza i pączek odnowy. Poletka sadzi się na głębokość od 5 do 15 cm, w zależności od wielkości bulw, zachowując odległość między dołkami co najmniej 10 cm, jednak dzielenie kłącza nie jest najpopularniejszym sposobem rozmnażania kory.
Do rozmnażania nasion używa się niedojrzałych nasion, które już stały się czarne, ale nadal znajdują się w zielonym pudełku. Nie przegap chwili, w przeciwnym razie wysuszone torebki nasienne otworzą się, nasiona spadną na ziemię, a mrówki je zabiorą. Nasiona Corydalis tracą zdolność kiełkowania w ciągu tygodnia, więc pospiesz się z siewem.
Nasiona Corydalis wysiewa się w pojemnikach z wilgotną glebą i kiełkuje w cieniu, zapobiegając wysychaniu podłoża. Sadzonki sadzi się na otwartym terenie następnej wiosny i zaczną kwitnąć, w zależności od gatunku, za 2-4 lata.
Choroby i szkodniki Corydalis
Corydalis są bardzo rzadkie. Choroby grzybicze mogą wystąpić z powodu stagnacji wilgoci w korzeniach, a żadna uprawa nie jest odporna na choroby wirusowe, bez względu na to, jak dobrze się nią opiekujesz.
Instancje dotknięte infekcją wirusową należy natychmiast usuwać i spalać, a miejsce, w którym rosły, zalać silnym roztworem nadmanganianu potasu. W leczeniu chorób grzybiczych stosuje się roztwory preparatów grzybobójczych.
Jeśli chodzi o szkodniki, należy się obawiać tylko gryzoni - kretów i myszy. Zniszcz je, rozrzucając przynętę z trucizną na miejscu.
Rodzaje i odmiany corydalis
Liczne corydalis można podzielić zgodnie z wymaganiami środowiskowymi, które determinują technologię rolniczą gatunku. Najbardziej bezpretensjonalnymi z wieloletnich bulwiastych gatunków czubatych są gatunki leśne , do których należą:
- Korydalis Busha;
- corydalis gęsty lub Haller;
- corydalis o liściach dymnych;
- Korydalis kaukaski;
- Corydalis wielkokwiatowe lub olbrzymie;
- corydalis Kuznetsov;
- corydalis Magadan;
- czubaty Marshall;
- corydalis niski;
- corydalis malka;
- Corydalis jest zwodniczy lub wątpliwy;
- przylistki Corydalis;
- corydalis pośredni;
- corydalis osobno lub Turchaninova;
- corydalis wąskolistny.
Gatunki te uwielbiają gleby piaszczysto-gliniaste i gliniaste bogate w próchnicę i próchnicę liści, można je uprawiać w sadzie pod drzewami, na łąkach na trawie wśród drzew liściastych oraz na trwałych rabatach kwiatowych. Najpopularniejsze odmiany to gęste corydalis lub Haller:
- Beth Evans to odmiana o jasnoróżowych kwiatach z białą ostrogą;
- Odmiana Prasil to mieszanka roślin o różnych odcieniach od czerwonego do różowego i łososiowego;
- George Baker to roślina o jasnoczerwonych, prawie wiśniowych kwiatach;
- Dieter Schacht - odmiana o jasnoróżowych kwiatach;
- Highland Mixt - Corydalis z kwiatostanami o przydymionym niebieskawo-różowym odcieniu;
- Munich Form - odmiana o koralowo-czerwonych kwiatach;
- Nettleton Pink to roślina o soczystych różowych kwiatach.
W naszym klimacie trudniej jest uprawiać byliny zamieszkujące himalajskie pustynie, pogórza i wyżyny, które umownie nazywane są gatunkami górskimi . Obejmują one:
- Corydalis Kashmir;
- Corydalis z Wilson;
- corydalis holosteel;
- corydalis Darvaz;
- duże korydalis;
- Corydalis Ledebour;
- corydalis Marakand;
- corydalis Narinyan;
- corydalis Pachosky;
- Grzywacz Popowa;
- wypreparowane corydalis;
- Corydalis o liściach rutyny;
- corydalis glaucous;
- corydalis Severtsov;
- corydalis Shangin;
- czubaty Emanuel.
Wieloletnie gatunki kłączowe obejmują żółte, siarkowo-żółte i szlachetne corydalis.
Coroczne Corydalis, na przykład Corydalis evergreen i retusz Corydalis, są rzadko spotykane w kulturze.
Niedawno do europejskiej kultury ogrodowej wprowadzono bardzo dekoracyjne korydalisy z chińskiego regionu Syczuan - kręte i wysokie. Najpopularniejsze odmiany Corydalis sinuous:
- Blue Panda to roślina o bladoniebiesko-zielonych liściach i lazurowych kwiatach z zakrzywionymi ostrogami;
- Pearl Leaf - Corydalis z czerwono-fioletowymi liśćmi i łodygami z ciemnoczerwonymi plamami u podstawy liści;
- Chyna Blue to odmiana o brązowozielonych liściach zimą. Kwiaty zielonkawo-lazurowe, do 31 cm długości;
- Balang Mist to odmiana o bladoniebieskich kwiatach.
