Scumpia roślin (łac Cotinus) należy do rodzaju drzew liściastych lub krzewów z rodziny sumak, powszechnych w obszarach o klimacie umiarkowanym w Eurazji i wschodniej części Ameryki Północnej. W rodzaju są tylko dwa gatunki. Nazwę „cotinus” nadał roślinie francuski lekarz i botanik Joseph Tournefort - starożytni Grecy tak nazywali dziką oliwkę.
W kulturze drzewo scumpia znane jest od czasów starożytnego świata, podobno dlatego ma tak wiele nazw: zheltinnik, wenecki sumak, drzewo opalające, krzew peruki, drzewo dymne i inne.
Obecnie scumpia jest uprawiana komercyjnie w celu produkcji fizeginy, żółto-pomarańczowego barwnika do skóry, wełny i jedwabiu; rękodzieło wykonane jest z żółtawego drewna z zielonkawą zielenią; liście scumpii są używane do garbowania skór. Scumpia jest również uprawiana jako ozdobna liściasta roślina ogrodowa.
Posłuchaj artykułu
Sadzenie i pielęgnacja skumpii
- Sadzenie: wczesną wiosną i jesienią.
- Kwitnienie: maj i czerwiec.
- Oświetlenie: jasne słońce, lekki półcień.
- Gleba: lekka, przepuszczalna, o pH od obojętnego do zasadowego. Nie sadzić na nizinach lub w miejscach o wysokiej wodzie gruntowej.
- Podlewanie: rzadko, ale obficie.
- Top dressing: wiosną - z nawozami azotowymi, a od połowy lata - z nawozami potasowo-fosforowymi. Przy uprawie na żyznej glebie karmienie nie jest potrzebne.
- Cięcie: w maju raz na 2-3 lata.
- Rozmnażanie: sadzonki, pędy, nawarstwianie i nasiona.
- Szkodniki: chrząszcze liściowe, chrząszcze płowe i małe chrząszcze pistacjowe.
- Choroby: roślina jest wyjątkowo odporna na choroby.
Krzew Scumpia - opis
Skumpia pospolita lub skumpia garbnikowa to rozgałęziony krzew o wysokości od 1,5 do 3 m lub drzewo o szeroko-owalnej zwartej koronie w kształcie parasola do 5 m wysokości Kora skumpii jest brązowa, łuszcząca się, pędy nagie, zielone lub czerwonawe, emitujące z przerwami sok mleczny. Liście scumpia są naprzemienne, proste, odwrotnie jajowate, o całych krawędziach lub z niewielkimi zębami, skórzaste, ogoniaste, zielone lub ciemnoczerwone, przybierające jesienią purpurowy odcień. Małe zielonkawe kwiaty zebrane są w koronkowe, puszyste kwiatostany wiechowate o długości do 30 cm.
Kiedy krzew mącznicy zakwita w maju lub czerwcu, łodygi wydłużają się, pokryte długim czerwonawym stosem, co sprawia, że drzewo wygląda jakby było spowite czerwonawą mgłą. Owoce Scumpii to małe zielone pestkowce na długiej szypułce, czerniejące w miarę dojrzewania. Żywotność łuski wynosi około 100 lat.
Sadzenie śmieci
Kiedy sadzić scumpię
Sadzonki Scumpia z zamkniętym systemem korzeniowym można sadzić do gruntu o każdej porze roku, poza zimą, należy jednak pamiętać, że scumpia należy do roślin o długim okresie wegetacji, dlatego w przypadku sadzenia zbyt późną jesienią roślina może nie mieć czasu na zakorzenienie się przed nadejściem chłodów i sadzenie wiosną może doprowadzić do zakorzenienia zachodzącego w szczycie upałów, co może również spowolnić proces adaptacji.
Do sadzenia skumpii wybierają jasny, chroniony przed wiatrem, obszerny obszar, chociaż dobrze rośnie w półcieniu. Najlepsza gleba dla scumpii jest lekka, przepuszczalna, obojętna lub zasadowa, ale rośnie również na kwaśnych, ciężkich glebach, a nawet na skałach. Nizina lub obszary z bliskim występowaniem wód gruntowych nie są odpowiednie dla scumpii - nie tolerują stojącej wody w korzeniach scumpii.
Jak sadzić skumpię
Sadzonki Scumpii należy wyjąć z pojemnika na dzień przed sadzeniem, a ich korzenie namoczyć w wodzie, a przed sadzeniem należy dokładnie zbadać korzenie: usunąć chore lub wysuszone, potraktować skrawki fungicydem, a następnie pokruszyć węgiel. Jama skumpii powinna być nieco większa niż system korzeniowy sadzonki.
Nie trzeba przygotowywać specjalnego podłoża i mieszać go z nawozami - ukorzenienie sadzonki scumpia będzie znacznie skuteczniejsze na słabej glebie. Wlej kilka wiader wody do otworu, pozwól mu się namoczyć, a następnie ułóż kopiec ziemi na dnie, umieść na nim sadzonkę scumpii, delikatnie wyprostuj jej korzenie, wypełnij dziurę ziemią, ubij ją i obficie podlej. Podczas sadzenia szyjka korzeniowa powinna znajdować się 2-3 cm nad poziomem gleby - po podlaniu zwykle opada do powierzchni.
Opieka nad Skumpią
Jak wyhodować scumpię w ogrodzie
Sadzenie i pielęgnacja garbnika nie sprawi Ci żadnych kłopotów. Świeżo posadzone rośliny należy obficie podlewać przez jakiś czas i często podlewać, zanim się zakorzenią.Dorosłe papryki należy podlewać w razie potrzeby - obficie, ale nie często. Najważniejsze w tej sprawie jest, aby roślina nie cierpiała z powodu nadmiaru wody. Jeśli wiosną, po rozgrzaniu się ziemi, ściółkujesz krąg pnia, będziesz musiał znacznie rzadziej podlewać scumpię.
Roślin rosnących na ubogiej glebie wskazane jest karmienie nawozami: na początku sezonu wegetacyjnego stosuje się nawozy azotowe, w środku lata przechodzą na nawozy potasowo-fosforowe. Skumpia dobrze reaguje zarówno na suplementy organiczne, jak i mineralne. Jeśli jednak gleba na twoim terenie jest żyzna, prawdopodobnie twoja roślina nie będzie potrzebować dodatkowego karmienia dla dobrego rozwoju i obfitego kwitnienia.
Przycinanie scumpii
Uprawa scumpii polega na regularnym, ale nie częstym przycinaniu rośliny. Raz na dwa lub trzy lata, mniej więcej w maju, aż do rozkwitu liści krzewu, odcina się gałęzie zamarznięte lub uszkodzone zimą, a także przeprowadza się formacyjne cięcie krzewu. W młodych roślinach roczne pędy obcinane są o dwie trzecie, stare pędy można mocno odciąć - tylko na pniu. Jeśli regularnie i poprawnie uformujesz koronę rośliny, twój krzew dobrze się rozgrzeje, a liście na nim będą duże i jasne.
Kwitnienie scumpia
Kwitnienie scumpii jest nieporównywalne z niczym - nie można oderwać wzroku od rośliny. Kwitnąca scumpia stwarza w ogrodzie atmosferę lekkości i delikatności. W ciepłych rejonach strefy środkowej scumpia kwitnie kilka razy w sezonie jasnożółtymi lub kremowymi kwiatami zebranymi w pierzaste wiechy. Pierwszy raz kwitnie w maju, następnym razem w drugiej połowie lata.
Szkodniki i choroby Scumpia
Roślinka, odporna na choroby i szkodniki, prawie nie jest przez nie uszkadzana, jednak zdarzały się przypadki, gdy roślina została zaatakowana przez jelonka, małego kornika drukarza i żuczka pospolitego, którego można się pozbyć poprzez potraktowanie rośliny Carbofosem lub Decisem.
Schronisko skumpii na zimę
Przygotowanie skumpii na zimę polega na schronieniu młodych roślin na zimę, ale przed przykryciem skumpii na zimę konieczne jest ściółkowanie jej pnia grubą warstwą torfu lub próchnicy, dotyczy to zarówno młodych, jak i dorosłych roślin. Młode skumpie są wiązane na zimę gałązkami świerkowymi, a jeszcze lepiej jest je całkowicie pokryć włókniną. Dorosłe odmiany skumpii, polecane do uprawy w pasie środkowym, hibernują bez schronienia.
Scumpia na przedmieściach
Uprawa scumpii w regionie moskiewskim wymaga bardziej przemyślanego podejścia przy wyborze odmiany rośliny oraz dokładniejszego i bardziej odpowiedzialnego przygotowania scumpii na zimę. Dla tych, którzy zamierzają uprawiać scumpię w Moskwie i regionie moskiewskim, zalecamy:
- nabywać tylko odporne na zimę gatunki roślin;
- wybierz sadzonki w szkółkach, które przeżyły już 1-2 zimy;
- zasadzić skumpię na obszarze chronionym przed wiatrem i przeciągami;
- pamiętaj o przykryciu młodych osobników przez kilka pierwszych zim.
Gatunki zielonolistne są bardziej odporne na zimno niż odmiany o fioletowych liściach, które w bezśnieżne, mroźne zimy mogą przemarzać do poziomu pokrywy śnieżnej i chociaż całkowicie regenerują się w okresie wegetacji, nie mają siły do kwitnienia.
Powielanie scumpii
Jak rozmnażać scumpię
Scumpia rozmnaża się w sposób generatywny lub przez nasiona, a także na różne sposoby wegetatywne - przez sadzonki, odkłady i pędy.
Uprawa łuski z nasion
Hodowla generatywna Scumpii prowadzona jest głównie przez profesjonalistów. Nasiona Scumpii pozyskuje się z owoców dojrzewających pod koniec lata i aby je wysiać wiosną, są one rozwarstwiane w temperaturze 3-5 ºC przez 3-4 miesiące. Aby uwolnić nasiona ze zbyt gęstej wodoodpornej skorupy, przez którą kiełek bardzo trudno się przebić, należy je spulchnić przed rozwarstwieniem, czyli umieścić w roztworze kwasu siarkowego na 20 minut, który rozluźnia i rozpuszcza tę skorupę.
Jeśli zdecydujesz się zasiać nasiona od razu, przed zimą, nie musisz ich spulchniać, ale zimą są one naturalnie rozwarstwione w ziemi. Nasiona wysiewa się wiosną lub jesienią w otwartym terenie na głębokość 2 cm.Na zimę rośliny nie są przykrywane. Sadzonki pojawiają się za rok.
Rozmnażanie scumpii przez sadzonki
Zielone sadzonki do ukorzenienia są cięte w czerwcu, moczone przez noc w roztworze heteroauxiny i sadzone rano, po zbudowaniu szklarni nad pojemnikiem. Gleba pod sadzonki scumpii składa się z równych części torfu, piasku i darni. Podczas ukorzeniania sadzonki wymagają regularnego wietrzenia i bardzo częstego, ale nie obfitego podlewania - najlepiej jest zwilżyć je butelką z rozpylaczem. Sadzonki zakorzeniają się w ciągu trzech tygodni, ale nie wszystkie - wskaźnik przeżycia wynosi około 30%.
Uprawa scumpii z sadzonek
Wiosną gałąź, która rośnie nisko na krzaku, a nie wysoko od podstawy, jest cięta wzdłużnie wzdłuż strony skierowanej na zewnątrz, następnie pęd jest zginany do ziemi, mocowany i dodawany jest fragment, w którym wykonano nacięcie. W okresie wegetacji sadzonki są podlewane, a kiedy się zakorzenią, są oddzielane od krzewu macierzystego i przesadzane na stałe.
Rodzaje i odmiany scumpii
W rodzaju łusek występują tylko dwa gatunki - łuskowiec zwyczajny i łuskowiec amerykański.
Skumpia zwykła lub skórzana skumpia (Cotinus coggygria)
Rośnie w naturze głównie na południowych stokach gór w Himalajach, Chinach, na Krymie, w Morzu Śródziemnym, w zachodniej Azji i na Kaukazie. Jest to krzew rozgałęziony, osiągający wysokość od 1,5 do 3 m, czasami jest to drzewo do 5 m wysokości z brązową łuszczącą się korą, nagimi zielonymi lub czerwonawymi pędami, naprzemiennie, zwykle całe, ale czasami lekko ząbkowane, jajowate lub odwrotnie jajowate liście do 7 cm długości Liczne biseksualne żółtawe lub zielonkawe kwiaty zebrane są w duże rzadkie wiechy o długości do 30 cm.Owoce to małe suche pestki.
Skumpia skórzana ma wiele form, z których najczęściej uprawiane są skumpia płacząca, skumpia czerwonolistna i skumpia pełzająca. Formy rośliny zielonolistne są bardziej odporne na zimę niż te o czerwonych liściach, co powinni wziąć pod uwagę ogrodnicy, którzy zamierzają uprawiać scumpię w regionie moskiewskim. Jednak wśród form o czerwonych liściach istnieją odmiany, które doskonale tolerują moskiewskie mrozy. Oferujemy wybór kilku najbardziej znanych odmian skumpii garbarskiej:
- Lady Young - krzewy o wysokości do 4 m. Liście roślin tej odmiany są koloru zielonego, a kwiaty w kwiatostanach stopniowo zmieniają kolor z zielonego na kremowy iz kremowego na różowy. Roślina tej odmiany żyje 40-60 lat;
- Grace to energiczny krzew o wysokości do 5 m. Liście duże, owalne, purpurowoczerwone, miękkie, do 5 cm długości; jesienią stają się szkarłatne. Fioletowo-różowe kwiaty są zbierane w duże (do 20 cm długości) stożkowate kwiatostany;
- purpurowa scumpia (Purpurea) - krzew o wysokości 7-8 mz fioletowymi liśćmi owłosionymi i wiechami kwiatowymi;
- Golden Spirit to scumpia z żółtymi liśćmi z pomarańczowym odcieniem wzdłuż krawędzi i wzdłuż nerwów. Jeśli krzew rośnie w cieniu, liście mają żółto-zielony odcień. Jesienią na liściach pojawia się czerwono-pomarańczowy rumieniec, który stopniowo rozprzestrzenia się na całej powierzchni. Scumpia Golden Spirit jest szczególnie atrakcyjna o tej porze roku dzięki obecności na jednym krzaku palety wszystkich jesiennych kolorów - od jasnozielonego i jasnożółtego do ciemnofioletowego;
- Royal Pearl to wolno rosnący krzew o wysokości do półtora metra z zaokrągloną rozłożystą koroną, liście tej odmiany są duże, latem czerwono-brązowe, jesienią nabiera niebieskawo-metalicznego odcienia; kwiaty są czerwone ze srebrzystym połyskiem; roślina żyje około 70 lat;
Karczoch amerykański (Cotinus americanus)
Lub odwrotnie jajowaty (Cotinus obovatus) , lub oliwkowy sumak (Rhus cotinoiides) - niewielkie drzewo, w naszych warunkach klimatycznych, nie przekraczające 5 m wysokości, o jasnozielonych liściach, prawie dwukrotnie większych od skumpii garbarskiej - do 12 cm długości. Ale brązowo-czerwono-zielone kwiatostany amerykańskiej scumpii są znacznie mniejsze - nie mają więcej niż 15 cm długości. Gatunek ten pochodzi z południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych - z Tennessee w Teksasie, Alabamy, gdzie nazywany jest „amerykańskim drzewem wędzarniczym” - amerykańskim drzewem dymnym.
Rośliny tego gatunku nie są wykorzystywane w przemyśle skórzanym, a amerykańska scumpia nie zawiera żółtego pigmentu, ale pod względem dekoracyjności nie ustępuje bardziej powszechnemu typowi - garbnikowi. Jego duże zielone liście jesienią stają się ognistoczerwone, a drzewa świecą jak ognisko. Niestety amerykańska skumpia nie rozpowszechniła się jeszcze w Europie, chociaż jest dość odporna na zimno i marznie zimą tylko podczas silnych mrozów. Amerykańska scumpia jest mało wymagająca w warunkach wzrostu, bezpretensjonalna w pielęgnacji.
