Pokrzywa (łac. Urtica) to rodzaj roślin kwiatowych z rodziny pokrzywy, która obejmuje ponad pięćdziesiąt gatunków rosnących w regionach o umiarkowanym klimacie na obu półkulach. Na naszych szerokościach geograficznych dwa gatunki są bardziej powszechne niż inne: pokrzywa (łac. Urtica urens) i pokrzywa dwupienna (łac. Urtica dioica) lub pokrzywa żądła, pokrzywa żądłowa, pokrzywa żądła .
Przedstawiciele obu gatunków są cennymi surowcami spożywczymi i leczniczymi, są również wykorzystywane do przemysłowej produkcji chlorofilu, który jest niezbędny w przemyśle perfumeryjnym i farmaceutycznym.
Sadzenie i pielęgnacja pokrzywy
- Sadzenie: wysiew nasion w otwartym terenie - przed zimą. Możesz wysiewać wczesną wiosną, ale przed siewem wiosennym nasiona muszą podlegać comiesięcznej zimnej stratyfikacji.
- Oświetlenie: jasne światło słoneczne lub półcień.
- Gleba: wilgotna, żyzna, najlepiej piaszczysta, wolna od chwastów kłączowych.
- Podlewanie: w razie potrzeby deszczem, studnią lub wodą źródlaną.
- Top dressing: wiosną z zgniłym kompostem lub obornikiem. Pokrzywa nie lubi nawozów mineralnych.
- Rozmnażanie: nasiona i podział kłącza.
- Szkodniki: motyle pokrzywkowe i ich gąsienice.
- Choroby: praktycznie nie dotknięte.
- Właściwości: roślina lecznicza bogata w witaminy i składniki biologicznie czynne, której liście mają działanie przeciwzapalne, hipoglikemiczne, hemostatyczne, gojące rany, przeczyszczające, wykrztuśne, moczopędne, odbudowujące i przeciwdrgawkowe.
Ziele pokrzywy - opis
Przedstawicielami rodzaju pokrzywy są jednoroczne lub dwupienne jednoroczne lub byliny o przeciwległych, całych, ząbkowanych, ząbkowanych lub od trzech do pięciu ciętych liści na krawędziach. Zarówno łodygi, jak i liście pokrzywy są często pokryte kłującym włosiem. Kwiatostany na roślinach są fałszywie kolczaste, składające się z kwiatów słupkowych lub pręcikowych. Owoc pokrzywy to sprasowany, płaski orzech pokryty okwiatem.
Kłujące włosy pokrzywy to duża komórka przypominająca strukturę medycznej ampułki i zawierająca sok, który zawiera cholinę, kwas mrówkowy i histaminę. Kiedy dotykasz włosa, jego górna część pęka, wnika w skórę, a działanie soku jest odczuwalne jak ostre oparzenie w miejscu, którym dotknąłeś rośliny. Zwykle oparzenia pokrzywy są nieszkodliwe, ale znanych jest kilka gatunków tropikalnych, których dotykowy kontakt może nawet doprowadzić do śmierci.
W naszym kraju pokrzywy można spotkać na nieużytkach, przy ogrodzeniach, przy drogach, w ogrodach warzywnych, polanach, podmokłych łąkach, wzdłuż brzegów zbiorników, w wąwozach i rowach. Dobroczynne właściwości pokrzywy znane są od niepamiętnych czasów, dlatego dziś chwast ten można znaleźć zarówno w domkach, domkach letniskowych, jak i na działkach rolnych.
Rosnące pokrzywy
Pokrzywa rośnie dobrze samodzielnie, niemniej jednak lepiej rozwija się na specjalnie nawożonym i przygotowanym obszarze. Pokrzywa jest rozmnażana metodą nasienną i wegetatywną (segmenty kłączy). Nasiona pokrzywy nie wymagają specjalnej obróbki przedsiewnej, jednak rozwarstwienie w ciągu miesiąca w temperaturach od 0 do 5 ºC może zwiększyć ich kiełkowanie o 20-30%.
Pokrzywa zwyczajna wieloletnia preferuje obszary położone w półcieniu lub na słońcu z dobrze nawilżoną żyzną lub piaszczystą glebą, oczyszczoną z chwastów kłączowych. Pokrzywy wysiewa się przed zimą lub wczesną wiosną: pędy mogą pojawić się już w temperaturze 8 ºC. Nasiona pokrzywy zmieszane z piaskiem pogłębia się o 1-1,5 cm, odstęp między rzędami pozostawia 60-70 cm, po wysianiu powierzchnię posypuje się warstwą torfu lub próchnicy o grubości 5 mm i do momentu pojawienia się pędów (jeśli siew prowadzono wczesną wiosną) przechowywać lekko wilgotne. Sadzonki pojawią się w kwietniu (z siewem zimowym) lub w maju.
Jeśli wolisz rozmnażać pokrzywę w sposób wegetatywny, wykop jej kłącza wiosną, podziel na segmenty o długości 8-10 cm i posadź je w odległości 60 cm od siebie na głębokość 8 cm Dzięki tej metodzie rozmnażania pączkowanie pokrzywy następuje miesiąc wcześniej niż w przypadku nasion ...
Pielęgnacja pokrzywy
Początkowo sadzonki wyglądają słabo, rozwijają się bardzo powoli, ale po dwóch miesiącach zaczyna się intensywny wzrost krzewów: stają się rozgałęzione i bujne. Opieka nad pokrzywą nie jest trudna, wystarczy przestrzegać zwykłych procedur dla każdego ogrodnika: podlewać, poluzować, chwastować i nawozić glebę.
Lepiej jest podlewać pokrzywę wodą źródlaną, wodą ze studni lub wodą deszczową podgrzaną na słońcu.
Pokrzywa jest wymagająca pod względem zawartości azotu w glebie, jednak lepiej nie stosować na miejscu nawozów mineralnych. Nakarm pokrzywę zgniłym kompostem lub obornikiem.
Jeśli chodzi o choroby i szkodniki, pokrzywa jest na nie odporna. Jej problemy mogą pojawić się tylko w przypadku motyla pokrzywkowego, którego gąsienice będą musiały być zbierane ręcznie w czerwcu. Pracę ułatwia fakt, że gąsienice pokrzywki żyją w klastrach, jednak podczas ich zbierania nie zapominaj o środkach bezpieczeństwa: pokrzywa bardzo kłuje.
Zbieranie pokrzywy i przechowywanie
Jak zbierać pokrzywy
Surowcem leczniczym są nasiona, liście i kłącza pokrzywy. Liście pokrzywy zbierane są od czerwca do września, w okresie kwitnienia. Możesz je zerwać w rękawiczkach lub kosić trawę, poczekać, aż uschną nie tylko liście, ale także łodygi i oderwać liście gołymi rękami. Najlepszy czas na zbiory to wtorek o świcie w pierwszej kwadrze księżyca. W każdym razie kalendarze księżycowe twierdzą, że zebrane w tym czasie surowce mają specjalną moc leczniczą.
Po zbiorach liście suszy się w cieniu pod baldachimem lub na strychu, rozprowadzając je warstwą 3-5 cm na papierze lub szmatce. Po wysuszeniu na słońcu liście przebarwiają się i tracą część swoich właściwości leczniczych. Liście pokrzywy można suszyć w piekarniku przy otwartych drzwiczkach w temperaturze 50 ºC. Proces uważa się za zakończony, gdy ogonki i centralne żyłki liści łatwo pękają. Wystarczająco wysuszone liście mają ciemnozielony kolor, słaby zapach i gorzki smak. Wydajność suchych surowców stanowi około jednej piątej zebranej objętości. Suche surowce są sortowane, odrzucając pożółkłe, poczerniałe, brązowe liście i zanieczyszczenia. Przechowuj pokrzywy w papierowych torebkach lub płóciennych torbach w suchym, dobrze wentylowanym miejscu, z dala od światła słonecznego. Okres przydatności do spożycia wynosi 2 lata.
Nasiona pokrzywy i pokrzywy są zbierane w trakcie ich pełnej dojrzałości. Zwykle ma to miejsce trzy tygodnie po zakończeniu kwitnienia, we wrześniu. Wierzchołki są cięte, suszone i młócone.
Kłącza pokrzywy są wykopywane jesienią lub wiosną, oczyszczane z brudu, suszone w temperaturze 40 ºC i przechowywane przez 3 lata w takich samych warunkach jak liście.
Podczas zbierania korzeni i kłączy pokrzywy cała roślina ulega zniszczeniu, dlatego podczas zbierania korzeni pozostaw 10-15% roślin nienaruszonych na miejscu do odnowy. Następnym razem będzie można zebrać korzenie na tym terenie dopiero po trzech latach.
Rodzaje i odmiany pokrzywy
Lecznicze rodzaje pokrzywy obejmują:
- pokrzywa zwyczajna to wieloletnia roślina zielna o silnym korzeniu i rozgałęzionym poziomym kłączu. Wysokość tej rośliny wynosi od 60 do 200 cm Wszystkie organy lądowe pokrzywy pokryte są włoskami parzącymi. Pędy rośliny są wydłużone, łodygi są puste, wznoszące się lub proste. Układ liści jest przeciwny do siebie. Równoboczne, proste, całe liście pokrzywy o długich ogonkach są koloru ciemnozielonego. Osiągają 17 cm długości i 8 cm szerokości Kształt talerza jest podłużny, jajowato-lancetowaty lub jajowato-sercowaty, czasem eliptyczny z podstawą w kształcie głębokiego serca. Wiechy pachowe składają się z małych, jednopłciowych żółtawych kwiatów, pręcików i słupków. Owocami pokrzywy są obustronnie wypukłe, sprasowane niełupki o żółtawym lub jasnobrązowym kolorze. Jedna roślina może wyprodukować do 22 000 nasion;
- pokrzywa jest rośliną jednoroczną dwupienną z wyprostowanymi, bruzdowanymi, czworościennymi łodygami o wysokości od 15 do 35 cm, owłosioną z twardymi włoskami gruczołowymi. Liście roślin tego gatunku są ciemnozielone, przeciwległe, ząbkowane, pokryte włoskami parzącymi, jajowate lub owalne, o długości od 2 do 6 cm.Małe zielone kwiaty pachowe, pojedyncze lub zebrane w kwiatostany kolczaste, mogą być słupkowate lub pręcikowe. Owocem pokrzywy jest wieloziarnista skrzynia lub orzech.
Właściwości pokrzywy - szkoda i korzyść
Lecznicze właściwości pokrzywy
Liście pokrzywy zawierają: witaminy A, H, C, E i K, B1, B2, B4, B5, B6, B9, niacynę, makroelementy chlor, wapń, potas, magnez, fosfor, sód, pierwiastki śladowe miedź, bar, glin , molibden, żelazo, cynk, selen i mangan. Pokrzywa zawiera 2 razy więcej kwasu askorbinowego niż cytryna i więcej witaminy A niż szpinak, rokitnik, szczaw i marchew. Pokrzywa zawiera również garbniki, fitoncydy, chlorofil, flawonoidy oraz kwasy organiczne - galusowy i mrówkowy.
Liście pokrzywy mają działanie przeciwzapalne, hipoglikemiczne i hemostatyczne. Zwiększają napięcie macicy, poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek we krwi. Stosowane są przy chorobach wątroby i pęcherza, gruźlicy płuc, anemii, reumatyzmie, zapaleniu korzonków i zaburzeniach metabolicznych. Leczenie pokrzywowego BPH i niezakaźnego przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego okazało się skuteczne .
Tradycyjna medycyna ma receptury na preparaty z pokrzywy, które mają właściwości gojące rany, przeczyszczające, wykrztuśne, moczopędne, tonizujące i przeciwdrgawkowe. Regularne spożywanie liści pokrzywy sprzyja szybkiemu gojeniu drobnych owrzodzeń i ran, a napar z pokrzywy stosowany do okładów, kąpieli i balsamów zapobiega wypadaniu włosów. Ludzie od dawna używają pokrzywy do włosów: 2-3 łyżki suchych liści parzy się w szklance wrzącej wody, parzy się przez godzinę i filtruje.
Oprócz naparu w celu poprawy kondycji włosów stosuje się wywar z pokrzywy. Jak parzyć pokrzywy ? Weź łyżkę suchych liści i pokruszonych suchych kłącza rośliny, zalej szklanką wody, gotuj przez pół godziny, następnie ostudź lekko i wmasuj w skórę głowy. Nie musisz spłukiwać bulionu, wystarczy osuszyć włosy ręcznikiem.
Z pokrzywy można zrobić wspaniały organiczny nawóz, który bardzo lubią pomidory: zdrowe łodygi i liście zbiera się przed pojawieniem się nasion, umieszcza je z resztkami wypieków w dużym pojemniku, napełniając tylko ¾, następnie zalewamy wodą z rozcieńczonymi w niej drożdżami, nie przekraczając docelowy poziom i pozostawić na słońcu na 3-5 dni do fermentacji, od czasu do czasu mieszając kompozycję. Gotowy nawóz pokrzywowy aplikuj raz w tygodniu.
Na koniec proponujemy przepis na zupę pokrzywową. Dusić liście pokrzywy z białą cebulą na patelni na oliwie z oliwek przez 7 minut. Oddzielnie ugotuj ziemniaki w osolonej wodzie do miękkości, zetrzyj je blenderem, trzymając patelnię na małym ogniu i stopniowo dodając do ziemniaków masło, śmietanę i mleko. Na koniec małymi obrotami wmieszaj zupę pokrzywowo-cebulową do puree. Zupę pokrzywową podawać ze śmietaną lub tartym serem gouda. Na półtora kilograma ziemniaków potrzebujesz 300 ml śmietanki, 500 ml mleka, pęczek pokrzywy, 2 łyżeczki masła. Dodaj do smaku sól, pieprz, śmietanę lub starty ser.
Pokrzywa - przeciwwskazania
Pokrzywa i jej preparaty są bezwzględnie przeciwwskazane w okresie ciąży, zwłaszcza w ostatnich miesiącach. Jest również szkodliwy dla osób cierpiących na zakrzepowe zapalenie żył.
